نظریه بازی‌ها چیست؟

نظریه بازی‌ حوزه‌ای از اقتصاد رفتاری است که تلاش می‌کند واکنش طرف‌های مختلف را در یک شرایط مشخص پیش‌بینی کند. اقتصاددانان، تحلیل‌گران سیاسی و کسب‌وکارها از سناریوهایی مانند «معمای زندانی»، «بازی هزارپا» و «بازی دیکتاتور» استفاده می‌کنند تا محتمل‌ترین اقدام افراد را پیش‌بینی کنند.

نظریه بازی یک ابزار مطالعه علوم اجتماعی است که برای پیش‌بینی نتایج احتمالی یک سناریوی خاص از مدل ریاضی استفاده می‌کند. معمولا فعالان علوم سیاسی و کسب‌وکار برای پیش‌بینی نتایج احتمالی سناریوهای حوزه کاری خود از آن استفاده می‌کنند. نظریه بازی مجموعه‌ای از موقعیت‌های واقعی زندگی و شرایط استراتژیک را در قالب بازی‌های مختلف شبیه‌سازی می‌کند تا نوع اقدام احتمالی افراد یا سازمان‌ها را پیش‌بینی کند. استراتژی اصلی این است که بازیکن، انتخابی انجام دهد که بیشترین سود را برای او داشته باشد. اگرچه بهتر است با دیگران همکاری کند تا همه بازیکنان به سودمندترین و مساوی‌ترین نتیجه برسند.

جان فون نویمان، ریاضی‌دان نظریه بازی، این نظریه را فرموله کرد و بر اساس چند بازی دونفره معادلاتی نوشت. فون نویمان همراه با اسکار مورگن‌اِسترن در سال 1944 کتابی به نام نظریه بازی‌ها و رفتار اقتصادی منتشر کردند که کتاب مرجع این رشته است. همچنین، جان نَش با ارائه معادله نش، نقش مهمی در توسعه استفاده از نظریه بازی‌ها داشت. او به بازی‌هایی توجه دارد که شامل تعاملات استراتژیک بین بازیکنان (دو یا چند نفر) است و در آن هیچ یک از بازیکنان پس از شنیدن انتخاب سایر تصمیم‌گیرندگان، در تصمیم خود تجدیدنظر نمی‌کنند.